HC/ Pasjonująca i sentymentalna podróż w świat sztuki i polskiej historii
Ukazała się książka holenderskiej pisarki i znawczyni sztuki Gerdien Verschoor pod tytułem „Dziewczyna i uczony”. Autorka kreśli w niej zaskakującą opowieść o losach dwóch obrazów pędzla mistrza Rembrandta – „Dziewczyny w ramie obrazu” i „Uczonego przy pulpicie” – splatając ją z historią życia niezwykłej kobiety, Karoliny Lanckorońskiej, która te i wiele innych dzieł zachowała dla potomności.
W 1641 roku Rembrandt namalował „Dziewczynę w ramie obrazu” i „Uczonego przy pulpicie”. Przez trzysta lat obrazy podróżowały po Europie: na wozach i w karocach, ciężarówkami i samochodami służb dyplomatycznych. Zdobiły ściany amsterdamskich domów oraz różnych pałaców, należały do ulubionych obrazów ostatniego polskiego króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego.
W XVIII wieku trafiły w ręce rodziny Lanckorońskich, na początku drugiej wojny światowej ślad po nich jednak zaginął. Wszystko wskazywało na to, że zostały bezpowrotnie utracone w wojennej zawierusze.
I wtedy zdarzył się cud: pięć lat po upadku muru berlińskiego polska hrabianka Karolina Lanckorońska podarowała Zamkowi Królewskiemu w Warszawie wielką kolekcję dzieł sztuki, zawierającą między innymi dwa arcydzieła Rembrandta.
Książce patronują: Zamek Królewski w Warszawie, Fundacja Lanckorońskich, lubimyczytac.pl, Wirtualna Polska.
„Gerdien Verschoor prowadzi nas z atelier Rembrandta przez książęce kolekcje dzieł sztuki po obóz koncentracyjny Ravensbrück, w którym polska hrabianka czerpała siłę, przywołując w pamięci wizerunek zrabowanych jej przez Hitlera Rembrandtów. Dzięki imponującej erudycji i błyskotliwemu językowi Verschoor udowadnia, że jest pełnokrwistą pisarką” – Jolande Withuis, holenderska socjolożka, feministka i pisarka
„»Dziewczyna i uczony« to fascynująca biografia dwóch obrazów Rembrandta. Gerdien Verschoor, holenderska pisarka i historyczka sztuki, z reporterską pasją towarzyszy im w trwającej cztery wieki podróży po Europie. Śledzi ich losy od 1641 roku, kiedy powstają w amsterdamskiej pracowni van Rijna, po współczesność, gdy na koniec zawisną w Zamku Królewskim w Warszawie. To także, a może przede wszystkim, opowieść o ludziach, którzy kiedyś patrzyli na dzieła Rembrandta, o ich wyborach i dramatycznym uwikłaniu w historię. W tej książce chodzi jednak o coś znacznie więcej – o uchwycenie sensów i znaczeń tworzących się na granicy życia i sztuki. Znam tylko jedną rzecz napisaną z podobną wrażliwością i równie wciągającą – to głośny i wielokrotnie nagradzany »Zając o bursztynowych oczach« Edmunda de Waala” – prof. dr hab. Piotr Oczko
GERDIEN VERSCHOOR (1963) jest historykiem sztuki i pisarką. Przez wiele lat stała na czele międzynarodowej sieci kuratorów sztuki niderlandzkiej i flamandzkiej CODART. Obecnie jest dyrektorem Centrum Pamięci byłego Obozu Westerbork.
W latach 1990–2001 mieszkała w Polsce, gdzie doktoryzowała się, pisząc o grupie polskich artystów w okresie międzywojnia (kapiści). Pracowała również jako attaché kulturalny Ambasady Niderlandów w Warszawie.
„Dziewczyna i uczony” to jej trzecia książka.