HY/Young Adult vs New Adult. Jaka jest różnica?

W kręgach osób czytających, w ostatnim czasie często przewijają się takie określenia, jak literatura Young Adult (YA) oraz literatura New Adult (NA). Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, co pod tymi określeniami i skrótami się kryje, mylnie uważając, że nazwy te stosuje się zamiennie do tego samego typu literatury. Nie jest to nic dziwnego, ponieważ te gatunki mają ze sobą, na pierwszy rzut oka wiele wspólnego. Poruszają tematy, które dotyczą zbliżonych do siebie grup wiekowych i ich problemów.

Pytanie zatem brzmi: „Na czym polega różnica w literaturze z tych gatunków?” Książki te, na pozór są do siebie podobne, bo w końcu skupiają się na tematach około młodzieżowych, zmianach fizycznych, psychicznych i emocjonalnych, które niesie za sobą pewien etap w życiu i relacjach, które nawiązujemy oraz rozwoju, który jest nieunikniony w wieku nastoletnim i późniejszym. Jednak, czy na pewno tytuły te należy wrzucić do tego samego worka literackiego?

Przyjrzyjmy się bliżej przejściu wiekowemu w książkach, które występuje na przestrzeni tych dwóch gatunków i wspólnie zastanówmy się nad różnicami, które występują w YA i NA!

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE YOUNG ADULT

Fabuła książek tego gatunku skupia się na problemach dorastania, związkach między nastolatkami oraz wszystkim, czego dotyka wiek nastoletni – w sferze psychicznej, fizycznej, jak i emocjonalnej. W związku z tym, najczęściej, bohaterowie, którzy są przedstawiani w tych książkach są w wieku 12-18 lat i zmagają się z problemami i zagwozdkami, które są typowe dla tego etapu życia. 

Motywy, które można spotkać w literaturze Young Audlt, często dotyczą pierwszych związków, szkoły oraz przygód, które przeżywają bohaterowie z tej grupy wiekowej. Nieraz można w nich napotkać tematykę pierwszych związków i zawodów miłosnych oraz radzenia sobie z nimi, nawiązywania trwałych przyjaźni oraz umacniania tychże relacji w nawiązaniu do sytuacji, które mają miejsce w ich życiu. 

Są to też książki, które mówią o zmianie szkoły i odnajdowaniu się w nowym środowisku, takim jak na przykład liceum, technikum czy szkoła zawodowa. Nieraz mówią one o problemach związanych z hejtem, wykluczeniem przez rówieśników oraz tym, jak postaci przestawione w książkach radzą sobie z takimi zjawiskami. Doskonały przykładem książki poruszającej tę tematykę jest The songs you’ve never heard autorstwa Becky Jerams, Ellie Wyatt, czyli historia dwóch dziewczyn o takim samym marzeniu – by móc tworzyć muzykę. Jedna z nich żyje w cieniu sławnego brata, druga zaś jest zwyczajną nastolatką, która zmaga się z kompleksami dotyczącymi jej wyglądu i hamującymi jej zapał do zaistnienia w świecie muzycznym. Kiedy łączą siły, odkrywają, że mają szansę osiągnąć naprawdę wiele.

Termin ten (YA) powstał w Stanach Zjednoczonych już w latach 50-tych XX w. i oznacza młodych dorosłych, czyli osoby, które dopiero powoli wkraczają w świat dorosłych decyzji i wyborów, poznając siebie i otaczający ich świat z nowej perspektywy.

Wcześniej, oczywiście, również powstawały książki, które opowiadały o czasie młodzieńczych rozterek, jednak dopiero od niedługiego czasu literaturę tą określa się, jako literatura Young Adult. 

Gatunek ten powstał, gdy księgarze z tamtego okresu nie do końca wiedzieli, jakie tytuły należy proponować młodzieży, bojąc się, że podsuną im treści nieodpowiednie do ich wieku, a jednocześnie troszcząc o to by nie pominąć wartościowych tytułów, które będą dla nich interesujące pod względem poruszanych tam tematów oraz fabuły, z którą będą mogli się utożsamiać. 

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE NEW ADULT

Literatura New Adult skupia się na problemach osób, które w niedawnym czasie przekroczyły magiczną granicę pełnoletności. Najczęściej bohaterami takich książek są osoby w wieku 18-30 lat, a ich problemy kręcą się wokół pierwszych poważnych relacji, studiów oraz rozwoju zawodowego. 

Motywy, które towarzyszą literaturze New Adult skupiają się na pierwszych krokach na uczelni, poważnych związkach czy rozwoju seksualności u młodego człowieka. Poruszane są też tematy pracy i pierwszych kroków w karierze zawodowej. Niejednokrotnie można tam spotkać tematykę ocierającą się o toksyczne relacje, które niestety mogą pojawić się na tym etapie życia oraz sposoby uwolnienia się od nich. Takie rozterki przeżywa między innymi Maggie Carpenter bohaterka książek Chanel Cleeton I see London i London falling. Dziewczyna, dzięki stypendium, wyjeżdża ze Stanów i rozpoczyna naukę w Londynie, gdzie zaczyna prowadzić wymarzone życie – drogie ubrania, szybkie samochody i dwaj nieziemsko przystojni mężczyźni. Którego nich wybierze, nie wiedząc, co kryje się za ich powierzchownymi intencjami?

W ramach tego gatunku można także odnaleźć tytuły, które będą skupiały się na dalszych etapach związków, jak narzeczeństwo czy ślub. Te motywy często ubrane są w lekki ton i można je przyrównać do miłych i uroczych komedii romantycznych, które tak wiele osób lubi oglądać.

Różnice w literaturze, w stosunku do literatury Young Adult, są więc dość mocno widoczne i wskazujące na nowy rozdział w życiu postaci, jak i czytelników, sięgających po ten gatunek. Ich problemy nie dotyczą już dorastania i problemów wieku młodzieńczego a pierwszych kroków w dorosłym życiu i tego, co się z nimi wiąże, w każdej sferze życia człowieka.

Literatura New Adult, która oznacza nowych dorosłych, czyli osoby, które wkroczyły już w dorosły świat i uczą się, jak sobie z nim radzić, jest uważana za jeden z najmłodszych gatunków, ponieważ został on przyjęty za istniejący dopiero na początku XXI w. i choć początkowo uważana była za chwyt marketingowy, który ma na celu jedynie sprzedać konkretne tytuły lub wpasować je do nowego nurtu, ponieważ nie pasują nigdzie indziej, szybko zagnieździła się w świecie wydawniczym, dając możliwość łatwego rozróżnienia literatury dostosowanej do wieku czytelnika, który zmaga się z innymi zagwozdkami życiowymi, niż młodsze osoby. 

Warto również zaznaczyć, że ze względu na tematykę tego gatunku i różnice w literaturze między YA i NA, bardzo często, książki New Adult są zdecydowanie nieodpowiednie dla osób poniżej 18 roku życia, ponieważ mogą wprowadzić w życiu młodego człowieka, chaos, z którego ciężko potem będzie mu się wyrwać. 

KTÓRE KSIĄŻKI BĘDĄ DLA MNIE NAJLEPSZE?

Przy wyborze tytułów z tych dwóch gatunków, zadajcie sobie kilka pytań, które pozwolą Wam zdecydować, które książki będą dla Was bardziej intersujące:

• Na jakim etapie życia jesteś?
• Czy chodzisz do szkoły, czy już na studia lub wkraczasz na ścieżkę zawodową? 
• Czy interesują Cię tematy dojrzewania, czy stawiasz już pierwsze kroki w dorosłym życiu?
• Czy tym, co Cię dotyczy są pierwsze związki i poważniejsze relacje, czy ten etap masz już za sobą i teraz liczą się dla Ciebie te relacje, które mogą przetrwać lata? 

Kiedy odpowiecie sobie na te pytania, wynik będzie jasny. Będziecie wiedzieli, czy literatura Young Adult jest tą właściwą, czy przejście wiekowe w książkach do literatury New Adult już nastąpiło i powinniście sięgnąć po tego typu tytuły. 

PRZYKŁADY KSIĄŻEK YOUNG ADULT I NEW ADULT

Zastanawiacie się, jakie książki wpasowują się w literaturę Young Adult? Oto kilka przykładów, które mogą Was zainteresować:

Jeśli lubicie historie, w których ważną rolę odgrywa muzyka, spodobają Wam się powieści Agnieszki Kareckiej. Stars Among Us to historia marzącej o studiowaniu medycyny Hayley, która trafia do nowojorskiej szkoły z internatem dla artystów. Z kolei Lisa, bohaterka książki Never Say Never po śmierci mamy trafia pod opiekę ojca, który okazuje się być menadżerem jej ukochanego zespołu rockowego. Zwróćcie również uwagę na Dream Lake powieść YA autorstwa Irminy Marii i przenieście się na letni musicalowy obóz nad jeziorem. 

Mamy też coś dla fanów dobrych thrillerów YA. I Killed Zoe Spanos Kit Frick to historia Anny, która pewnego dnia zaczyna podejrzewać, że mogła popełnić morderstwo. Czy umysł młodej dziewczyny płata jej figle i podsuwa obrazy z wydarzeń, które nigdy nie miały miejsca? A może Anna jest winna, a luki w pamięci to zasługa używek, od których dziewczyna jeszcze niedawno nie stroniła? Polecamy również The Reunion tej samej autorki. Odnajdziecie tu motyw tajemniczego zniknięcia i tajemnic rodzinnych, a oprócz tego pojawiają się tutaj tematy toksycznych relacji i dawnych konfliktów. A to wszystko w letnim klimacie meksykańskiego kurortu.

A może jesteście ciekawi, jakie tytuły możemy Wam zaproponować z gatunku New Adult? 

Oprócz wspomnianych wcześniej powieści Chanel Cleeton, zwróćcie również uwagę na Poison Study, powieść z gatunku romantasy autorstwa Marii V. Snyder. Niezwykły klimat, świetnie utkana intryga i zawrotne tempo powieści sprawiają, że wciąga jak najlepszy serial!

Mamy nadzieję, ze udało nam się wytłumaczyć na czym polegają główne różnice między książkami z nurtów Young Adult i New Adult i wiecie już, jakie książki będą dla Was najlepsze. Udanej lektury!